Kliknij w numer wybranego zadania, jeśli chcesz je zaznaczyć jako przerobione.
Możesz dowolnie zaznaczać zadania i usuwać zaznaczenia.
Jednak Twoje zaznaczenia nie będą widoczne po odświeżeniu strony.
Zadanie 1
Rozwiąż równanie
Liczba jest rozwiązaniem nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy lub
Wartość bezwzględna liczby rzeczywistej opisuje odległość tej liczby od liczby na osi liczbowej. Na przykład wartość bezwzględna liczby wynosi . Wartość bezwzględna liczby również wynosi . Obie liczby są położone w odległości od liczby :
Definicja 1
Wartość bezwzględna liczby dodatniej jest równa tej liczbie, natomiast wartość bezwzględna liczby ujemnej jest równa liczbie do niej przeciwnej:
Z powyższej definicji wynika następujący fakt.
Jeżeli liczba jest nieujemna, to zachodzi równoważność:
Nasze ćwiczenie.
Korzystamy z równoważności lub
Przyjmujemy w niej i
Liczba spełnia więc równanie wtedy i tylko wtedy, gdy lub
Zadanie 2
Rozwiąż równanie
Liczba jest rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdy lub
Korzystamy z równoważności lub
Przyjmujemy w niej i
Liczba spełnia więc równanie wtedy i tylko wtedy, gdy:
lub
Przekształcamy każde z równań i otrzymujemy:
lub
lub
Zadanie 3
Rozwiąż równanie
Liczba jest rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdy lub
Korzystamy z równoważności lub
Przyjmujemy w niej i
Liczba spełnia więc równanie wtedy i tylko wtedy, gdy:
lub
Przekształcamy każde z równań powyżej i otrzymujemy:
lub
lub
Zadanie 4
Rozwiąż równanie
Liczba jest rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdy
Zaznaczmy na osi liczbowej liczby oraz . Zauważmy, że ich odległość wynosi . Zachodzą jednocześnie równości i .
Podobnie, odległość liczb i na osi liczbowej wynosi . Mamy też i jednocześnie .
Możemy sformułować następujący wniosek.
Wartość bezwzględna różnicy dwóch liczb jest równa odległości tych liczb na osi liczbowej.
Nasze ćwiczenie. Rozwiążemy równanie
Wartość bezwzględna różnicy dwóch liczb jest równa ich odległości na osi liczbowej.
Wobec tego równanie jest spełnione dla wszystkich takich liczb , że odległość od liczby jest równa odległości od liczby .
Przypomnijmy, że liczbą równoodległą od dwóch liczb , gdzie jest środek przedziału
Środek przedzialu jest wyznaczony przez średnią arytmetyczną końców tego przedziału.
W naszym przypadku i
Liczbą o jednakowej odległości od liczby i liczby jest więc
Ostatecznie liczba jest rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdy
Zadanie 5
Rozwiąż równanie
Liczba jest rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdzy
Przekształcamy najpierw nasze równanie w następujący sposób:
Widzimy, że szukana wartość musi być liczbą położoną w równej odległości od liczb i .
Liczba ta jest średnią arytmetyczną liczb i (porównaj poprzednie ćwiczenie).
Ostatecznie widzimy, że liczba jest rozwiązaniem naszego równania wtedy i tylko wtedy, gdy
Zadanie 6
Rozwiąż równanie
Liczba jest rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdy
Przekształcamy nasze równanie:
Ostatnie równanie mówi, że liczba jest położona w tej samej odległości od liczb i
Możemy zatem napisać (porównaj poprednie ćwiczenie):
Ponieważ więc
Liczba jest rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdy
Zadanie 7
Rozwiąż równanie
Liczba jest rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdzy lub
Zbiór rozwiązań równania to
Przede wszystkim zauważmy, że wyrażenie w mianowniku po lewej stronie równania musi być różne od zera, zatem musi być spełniony warunek . Równoważnie powiemy, że dziedziną naszego równania jest zbiór
Korzystamy z równoważności lub
Przyjmujemy w niej i
Liczba spełnia więc równanie wtedy i tylko wtedy, gdy
lub
Zajmiemy się najpierw równaniem Mnożąc obie jego strony przez otrzymujemy kolejno:
Otrzymana wartość należy do dziedziny równania.
Zajmiemy się teraz równaniem
Podobnie, jak poprzednio, mnożymy obie jego strony przez i otrzymujemy kolejno:
Otrzymana wartość również należy do dziedziny równania.
Ostatecznie widzimy, że zbiór rozwiązań naszego równania to
Zadanie 8
Rozwiąż równanie
Liczba jest rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdy
Przypomnijmy następującą własność wartości bezwzględnej:
Dla dowolnych liczb rzeczywistych , zachodzi równość:
Przypomnijmy też wzór skróconego mnożenia:
Dla dowolnych liczb prawdziwe są równości:
Oba wzory zapisujemy czasem w postaci jednego wzoru:
przy czym czytamy go w ten sposób, że albo bierzemy pod uwagę znak "plus" po obu stronach, albo znak "minus" po obu stronach wzoru.
Nasze ćwiczenie. Mamy rozwiązać równanie
Na podstawie wzoru skróconego mnożenia możemy napisać:
Nasze równanie przyjmuje więc postać:
Na podstawie równości możemy napisać:
oraz
Nasze równanie możemy więc przepisać jako:
czyli, równoważnie,
Stąd ostatecznie otrzymujemy:
Zadanie 9
Rozwiąż równanie
Liczba jest rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdy
Przekształcamy nasze równanie podobnie, jak w poprzednim ćwiczeniu:
Wyrażenie możemy zapisać równoważnie jako otrzymując równanie:
Otrzymujemy stąd:
Zadanie 10
Rozwiąż równanie .
Liczba jest rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdy lub
Zbiór rozwiązań równania to
Lewa strona naszego równania to Jest ona zawsze nieujemna, ponieważ wartość bezwzględna jest liczbą nieujemną.
Wobec tego prawa strona naszego równania też musi być nieujemna.
Prawa strona naszego równania to .
Tak więc dziedziną równania jest zbiór tych liczb , dla których
Dziedzina ta zapisana w języku zbiorów to przedział
Korzystamy z równoważności lub
Przyjmujemy w niej i
Liczba jest więc rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdy:
lub
Otrzymujemy stąd:
lub
lub
Obie otrzymane wartości należą do dziedziny równania.
Ostatecznie zbiór rozwiązań wyjściowego równania to
Zadanie 11
Rozwiąż równanie .
Liczba jest rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdy lub
Zbiór rozwiązań równania to
Przenosimy w naszym równaniu na prawą stronę ze zmienionym znakiem i otrzymujemy:
Lewa strona otrzymanego równania to Wartość bezwzględna jest liczbą nieujemną. Wobec tego prawa strona naszego równania też musi być nieujemna.
Prawa strona naszego równania to .
Tak więc dziedziną naszego równania jest zbiór tych liczb , dla których czyli
Dziedzina ta zapisana w języku zbiorów to przedział
Korzystamy z równoważności lub
Przyjmujemy w niej i
Liczba jest więc rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdy:
lub
Otrzymujemy stąd kolejno:
lub
lub
lub
Wartość należy do dziedziny .
Wartość również należy do dziedziny
Zatem liczba spełnia nasze równanie wtedy i tylko wtedy, gdy lub
Zbiór rozwiązań równania to
Zadanie 12
Rozwiąż równanie
Określamy, podobnie, jak w poprzednich ćwiczeniach, dziedzinę równania:
Dziedzina równania zapisana w języku zbiorów to przedzial
Korzystamy z równoważności lub
Przyjmujemy w niej i
Liczba jest więc rozwiązaniem równania wtedy i tylko wtedy, gdy:
lub
Otrzymujemy stąd kolejno:
lub
lub
lub
Wartość nie należy do dziedziny
Wartość należy do dziedziny ponieważ
Ostatecznie jedynym rozwiązaniem wyjściowego równania jest
Zadanie 13
Rozwiąż nierówność
Liczba jest rozwiązaniem nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy
Równoważnie:.
Zbiór rozwiązań nierowności to
Wartość bezwzględna liczby rzeczywistej jest równa odległości tej liczby od liczby na osi liczbowej. Na przykład wartość bezwzględna liczby wynosi . Wartość bezwzględna liczby również wynosi . Obie liczby są położone w odległości od liczby :
Ma miejsce następujący fakt.
Dla dowolnej liczby rzeczywistej i dowolnej liczby dodatniej zachodzą równoważności:
lub
lub
Powyższe cztery równoważności możemy sformułować inaczej, używając pojęcia przedziału na osi liczbowej.
Nasze ćwiczenie. Mamy rozwiązać nierówność
Korzystamy z równoważności w twierdzeniu powyżej.
Przyjmujemy w niej i
Liczba jest więc rozwiązaniem naszej nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy
Zbiór rozwiązań nierówności to przedział
Zadanie 14
Rozwiąż nierówność
Liczba jest rozwiązaniem nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy
Równoważnie:.
Zbiór rozwiązań nierówności to przedział
Korzystamy z równoważności
Przyjmujemy w niej i
Liczba spełnia więc omawianą nierówność wtedy i tylko wtedy, gdy
Zbiór rozwiązań nierówności to przedział
Zadanie 15
Rozwiąż nierówność
Liczba jest rozwiązaniem nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy lub
Równoważnie:
Zbiór rozwiązań nierówności to
Korzystamy z równoważności lub .
Przyjmujemy w niej i
Liczba spełnia naszą nierówność wtedy i tylko wtedy, gdy lub
Zbiór rozwiązań nierówności to suma przedziałów
Zadanie 16
Rozwiąż nierówność
Liczba jest rozwiązaniem nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy lub
Równoważnie:
Zbiór rozwiązań nierówności to suma przedziałów
Korzystamy z równoważności lub .
Przyjmujemy w niej i
Liczba jest rozwiązaniem nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy lub
Zbiór rozwiązań nierówności to suma przedziałów
Zadanie 17
Rozwiąż nierówność .
Liczba jest rozwiązaniem nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy
Równoważnie:
Zbiór rozwiązań nierówności to przedział
Korzystamy z równoważności
Przyjmujemy w niej oraz
Nierówność jest równoważna parze nierówności:
Rozwiązujemy najpierw pierwszą nierówność, czyli
Rozwiązujemy następnie drugą nierówność, czyli
Ostatecznie liczba jest rozwiązaniem naszej nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy
Zbiór rozwiązań nierówności to przedział
Zadanie 18
Rozwiąż nierówność
Liczba jest rozwiązaniem nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy
Równoważnie:
Zbiór rozwiazań nierówności to przedział
Korzystamy z równoważności
Przyjmujemy w niej i
Zatem liczba jest rozwiązaniem nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy
Rozwiązujemy nierówność
Rozwiązujemy nierówność
Liczba jest więc rozwiązaniem naszej nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy
Równoważnie,
Zbiór rozwiązań nierówności to przedział
Zadanie 19
Rozwiąż nierówność
Liczba jest rozwiązaniem nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy lub
Zbiór rozwiązań nierówności to suma przedziałów
Korzystamy z równoważności lub
Przyjmujemy w niej i
Liczba jest więc rozwiązaniem nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy:
lub
Przekształcamy ostatnie dwie nierówności:
lub
lub
Zbiór rozwiązań nierówności to suma przedziałów
Zadanie 20
Rozwiąż nierówność
Liczba jest rozwiązaniem nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy lub
Zbiór rozwiązań nierówności to suma przedziałów
Korzystamy z równoważności lub
Przyjmujemy w niej i
Liczba jest więc rozwiązaniem nierówności wtedy i tylko wtedy, gdy:
lub
Przekształcamy ostatnie dwie nierówności:
lub
Mnożymy każdą nierówność stronami przez pamiętając przy tym o zmianie kierunku nierówności:
lub
lub
Zbiór rozwiązań nierówności to suma przedziałów